Het is weer vrijdagmiddag en dat betekent tijd voor practicum met mijn havo4 en havo5 klas. Deze klassen moet ik het blokuur gezamenlijk lesgeven omdat het kleine clusters zijn. Vandaag zijn we bezig met knakworsten waar we de soortelijke weerstand van gaan bepalen. Dit practicum heb ik overgenomen van Marijn van Nijhuis (waarvoor dank!).
Voor havo4 is het doel de uitleg verwerken over soortelijke weerstand die ze de les van tevoren hebben gekregen. Voor havo5 is het doel herhaling want in de komende toets komt elektriciteit terug. De les voor het practicum heb ik ze dus de opdracht gegeven om uit te zoeken hoe ze uit een grafiek met een richtingscoëfficiënt de soortelijke weerstand kunnen bepalen. Het was fantastisch om te zien dat de leerlingen met een beter idee kwamen dan ik in mijn hoofd had. Eerdere jaren liet ik leerlingen de weerstand tegen de lengte uitzetten. De richtingscoëfficiënt die dan bepaald wordt is de soortelijke weerstand gedeeld door de doorsnede. Mijn havo5 leerlingen bedachten echter dat het veel praktischer is om R*A uit te zetten tegen de lengte zodat de richtingscoëfficiënt meteen de soortelijke weerstand geeft. Fantastisch toch?
Het practicum zelf bestaat uit een opstelling met de voedingskast op 5V. Belangrijk bij dit practicum:
- Zet de spanning op maximaal 5V
- Gebruik een schakelaar in de schakeling zet die bij induwen sluit (een deurbel-schakelaar). De knakworst moet namelijk niet te lang onder spanning komen te staan want dat gaat stinken en roken
- Maak de afstand tussen de spijkers niet kleiner dan 3 cm
Mijn TOA had de taak op zich genomen om de soorten knakworsten uit te zoeken. Net als bij het bierschuimpracticum hebben we aan vergelijkend warenonderzoek gedaan. Naast knakworsten heeft de TOA ook broodjes en ketchup gehaald om het te eten (met de duidelijke instructie dat het op eigen risico is).
Nadat de leerlingen de metingen hebben gedaan hebben de de weerstand berekend voor iedere meting. Daarna hebben ze een extra kolom gemaakt met R*A en die tegen de lengte uitgezet. Hieronder zie je een grafiek van één van de leerlingen. Zij komt uit voor de vegetarische knakworst op 0,67 Ohm-meter.
De metingen van de verschillende soorten komen redelijk overeen met elkaar zoals je hieronder kunt zien.
