Practica · 11 februari 2022

De constructietekening controleren

Met havo4 zijn we begonnen aan de keuzemodule optica. Leerlingen die vorig jaar in havo3 zaten hebben toen al een constructietekening gemaakt. Voor de leerlingen die vanaf de mavo komen is het nieuw. Het doel van het blokuur op vrijdagmiddag was om ze veel tekeningen te laten maken en deze te koppelen met de praktijk.

De instructie die ik de leerlingen gegeven heb is hoe het tekenen van de constructiestralen ook alweer werkte. Die zag er zo uit:

De uitleg over het tekenen van lichtstralen in een constructietekening

Ik heb bij het tekenen de opstelling erbij gepakt om aan te wijzen waar welk deel van de tekening zich bevindt. Hoe ziet de lens eruit, wat is het voorwerp en wat is de betekenis van het beeld. Dat is de plek waar een scherp beeld ontstaat en waar het scherm dus neergezet moet worden.

De meetopstelling om beelden te maken met een lens

Om de leerlingen de koppeling te laten maken tussen de tekening op papier en de meetopstelling kregen ze de volgende opdracht. Maak van iedere voorwerpsafstand een tekening waaruit je voorspelt waat er een scherp beeld ontstaat. Zet de lens en het scherm op de juiste afstanden en controleer of je een scherp beeld krijgt. De afstanden die ze van mij kregen waren de volgende:

De voorwerpsafstanden die de leerlingen moesten tekenen en controleren met een meting.

De eerste afstand hadden we al samen gedaan tijdens de uitleg. Dus daarna was de beurt aan de leerlingen. Construeer waar het beeld terecht komt:

Een constructietekening van een leerling bij f=10 cm en v = 9 cm.

Zet de lens en het scherm op de juiste afstand neer. De tip die ik leerlingen meegeef is om te bepalen wat de afstand tussen het voorwerp en het beeld is zodat ze de centimeteraanduiding op de optische rails kunnen gebruiken. Als de lens en het scherm goed staan dan kijken de leerlingen of het een scherp beeld is om te controleren of het tekenen goed is gegaan.

De leerling zet het scherm neer op de bepaalde afstand en kijkt of er een scherp beeld ontstaat.

Leerlingen hebben flink wat tekeningen gemaakt en dus al goed geoefend. Leerlingen vonden het een leuk en leerzaam practicum. Met name wanneer het beeld niet scherp was en daar de oorzaak voor gezocht moest worden leerden ze. Het is een makkelijk practicum met minimale voorbereiding en er wordt echt heen en weer gedacht tussen theorie en praktijk. Ideale les dus!