Wouter Spaan van de HvA doet onderzoek naar heen-en-weer-denken tijdens practica. Het idee erachter is dat wanneer leerlingen tijdens een practicum vaker heen en weer denken tussen praktijk en theorie dat leerlingen er meer van leren. Wouter heeft hier een aantal werkvormen bij bedacht en ik mocht met mijn tweedeklassers de “ontevreden consument spelen” over een stearinekaars met behulp van een stoltraject.
Het practicum is een standaard practicum om het smeltpunt of smelttraject te bepalen. Hier is alleen een extra context aangekoppeld van een hele dure stearinekaars. In de powerpoint staat dat de kaars een “majestueuze vlam” heeft en “koninklijk licht” uitzendt. Hét moment om je innerlijke theatersporter even aan te roepen. Motiveer je leerlingen om voor jou uit te zoeken of je een goede kaars hebt gekocht óf dat je terug naar de winkel moet.
Het doel is dat de leerlingen aan het eind advies kunnen geven of ik terug moet met de kaars omdat het geen zuivere stearine is, of dat ik tevreden moet zijn met mijn aankoop. Leerlingen mogen zelf kiezen hoe vaak ze meten om een stoltraject of stolpunt te kunnen bepalen. Aan het eind van het practicum moeten de leerlingen mij advies geven over of ik ben opgelicht hoe zeker ze zijn van hun conclusie.
Er zijn leerlingen die maar eens in de drie minuten meten en dan uitermate zeker zijn over hun conclusie. Gelukkig zijn er ook leerlingen die bedenken dat iedere halve minuut meten een stuk nauwkeuriger is.
Leerlingen bleken geen flauw benul te hebben van een stolpunt of stoltraject, ondanks dat ik dat de les ervoor had uitgelegd. Veel leerlingen vroegen me tijdens het meten hoe ze het nou wél konden zien. Hier hebben ze dus wel geleerd wat ik de les ervoor niet gelukt is. Ik geef ze dan de tip om in het boek te kijken waar een zuivere stof staat. Deze heeft een stolpunt; een stukje horizontale lijn. De uitleg van mij is dan dat een mengsel een dalende lijn laat zien.
Leerlingen gingen er helemaal in mee. Eén leerling zei halverwege al “mevrouw, ik denk dat u bent opgelicht hoor!”. Een andere leerling vond het een beetje zonde om zo’n dure kaars in reageerbuisjes te doen omdat je dan de kaars niet meer kon branden.
Hieronder vind je de presentatie en het werkblad voor leerlingen. Gebruik het, pas het aan en deel het!
